Vital Van Der Mijnsbrugge uit Essene was bij het uitbreken van WO1 ingedeeld bij de cyclisten van het Belgische leger. Het waren onder andere die cyclisten die, onder het bevel van generaal Léon De Witte, in Halen bij Diest de Duitse opmars probeerden tegen te houden. De Witte en zijn mannen slaagden er op 12 augustus 1914 effectief in om een Duitse cavalerie-aanval af te slaan en de Duitse opmars daardoor enigszins te vertragen.
De Slag bij Halen was om verschillende redenen historisch te noemen.

Hij wordt algemeen gezien als de laatste keer dat een cavalerie-eenheid te paard met de blanke sabel ten aanval trok. Heinz Guderian, een bekend Duits generaal, wijdde er in zijn boek “Achtung: Panzer!” uit 1937 een heel hoofdstuk aan om aan te tonen dat zelfs de dapperste cavalerie-aanval tot mislukken gedoemd is als de vijand zich maar hardnekkig verzet met moderne vuurwapens.

De Slag bij Halen mag de Duitse opmars dan maar tijdelijk tegengehouden hebben (het Belgische leger moest zich kort nadien toch terugtrekken naar Antwerpen), het was een oppepper voor het moreel van de Belgen die zich tot dan van nederlaag naar nederlaag hadden gesleept. Een pastoor-dichter uit de buurt maakte er een gedicht over en verzon een naam, geïnspireerd door de vele Duitse helmen die op het slagveld achtergebleven waren. De Slag Bij Halen werd sindsdien vooral bekend als de “Slag der Zilveren Helmen”.

Het verhaal van de Slag bij Halen werd kort na de oorlog verder opgeblazen ter meerder eer en glorie van het vaderland en zijn leger. Ook generaal De Witte kreeg ook zijn deel van roem: in 1924 werd hij baron en mocht hij zich Léon De Witte de Haelen noemen. In Brussel en Diest kregen een paar straten zijn naam.
Ook zijn cyclisten kregen hun deel van de roem en gingen na de slag prat op hun nieuwe naam: “De Zwarte Duivels”.

Het Belgische leger maakte meteen na de oorlog een filmpje over de Slag bij Halen om zo het verhaal en de verheerlijking van de helden beter bekend te maken bij het grote publiek. Het filmpje werd recent gerestaureerd door mensen van het filmarchief. Je kan het hier bekijken: https://youtu.be/QUHHCACDxQw.

Vital Van Der Mijnsbrugge heeft al die verheerlijking en glorie echter allemaal niet meer meegemaakt. Hij sneuvelde tijdens de Slag bij Halen toen zijn eenheid niet meer de tijd had zich in te graven en zwaar aangepakt werd door een eenheid van Duitse Jagers. 100 cyclisten raakten gewond en 30, waaronder Vital, sneuvelden. Hij werd begraven te Halen, samen met 180 andere Belgische gesneuvelden van de verschillende eenheden die aan de Slag bij Halen deelgenomen hadden. Vital was amper 22 jaar jong.

Meer informatie over de Slag bij Halen kan je hier lezen: https://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_der_Zilveren_Helmen.

Bronnen:
Jan Van Liedekerke
Tim t’ Kint
documentatiecentrum van het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijsgeschiedenis
archief van heemkundige kring Belledael